Lage groepsdichtheid
Door de verschillende maatregelen om ons op afstand van elkaar te houden is de dichtheid van de groepen waarin we op dit moment deelnemen drastisch afgenomen. De onderlinge fysieke afstand tussen de verschillende leden is vele malen groter geworden. Hierdoor worden de verbindingen in de groep minder sterk en wordt de samenstelling van de groep los en luchtig. Hoeveel we ook zoomen of skypen, de groepen worden fysiek uitgesmeerd en daarmee veel minder krachtig. Hierdoor zijn we voor veel meer zaken op onszelf aangewezen, zaken waarvoor we normaal gesproken op de groep vertrouwen. Dit is een tijdje vol te houden, maar we kunnen als individu de taken van een groep niet te lang overnemen. Met iedere dag in isolatie raken we verder losgezongen van de groep, het verwaarloosde (deel van het) groepsdier in ons wordt wakker, met de bijkomende voor en nadelen van dien.
De kracht van de groep
Door de lage groepsdichtheid verliest de groep haar functie en meerwaarde. Een groep zorgt onder andere voor veiligheid, troost, betrokkenheid, plezier en de kanalisatie van onze polariteiten.
Veiligheid. Een groep beschermt het individu. Of dit nu via wetgeving, sociale controle of groepsimmuniteit is, als groepsdier zijn wij mensen voor ons individuele voortbestaan afhankelijk van de groep.
Troost. Gedeelde smart is halve smart. Samen rouwen we. De groep draagt verdriet makkelijker dan een individu.
Betrokkenheid. Ik voel mij meer betrokken bij mensen waarmee ik ben verbonden. Ik zal eerder geneigd zijn mij in te zetten voor een mede groepslid die ik ken.
Plezier. Enthousiasme, humor, een mooi muziekstuk. Door het delen brengt de groep plezier naar een hoger niveau.
Kanalisatie van polariteiten. Een verbonden groep zorgt ervoor dat tegenstrijdigheden die in mensen leven geuit kunnen worden en dat deze zodoende in balans blijven.
Niet verschuilen
Nu we van de groep zijn geïsoleerd zijn we voor bovenstaande kwaliteiten op onszelf aangewezen. We kunnen niet, of moeilijker, terugvallen op de groep. Veiligheid, plezier, troost, voor ieder zou het voor een bepaald onderdeel makkelijker zijn om die kracht in zichzelf te vinden. Voor een andere kwaliteit bleek je toch meer op de groep te rusten dan je van jezelf bewust was. We kunnen ons nu niet verschuilen in de groep, want die is er even niet. Het maakt nederig en kwetsbaar.
Voordeel
Ik ervaar dat ik best een leuk persoon ben, maar zonder hechte groep vaker dan ik wil tegelijkertijd niet zo goed te pruimen ben. Het voordeel is dat ik meer over mezelf leer, hoe lastig soms ook. Plezier, polariteiten en veiligheid weet ik redelijk zelfstandig te organiseren. Deze kwaliteiten breng ik ook makkelijk in binnen een groep. Troost en betrokkenheid vind ik moeilijker. Ik merk dat ik daarin normaal gesproken eerder meelift op kracht van de groep. En dat is nu een stuk lastiger. Die moet ik nu uit mezelf halen, en dat is op zich mooi. Dat deel van mij als groepsdier wordt nu wakker. Mijn zelfredzaamheid op die vlakken wordt vergroot.
Nadeel
Maar we moeten niet de illusie hebben dat we de groep helemaal niet nodig hebben.
Het nadeel van de lage groepsdichtheid is dat ik losgezongen raak van de groep op gebieden waarin ik de groep het meest nodig heb. Het risico is, dat ik dit op den duur voor de zaken die ik lastiger vind geen aanspraak meer doe op de groep. Dat ik het idee heb dat ik alles zelf kan, of dat het mij toch niet lukt. Dat ik de betrokkenheid met sommige mensen kwijt raak, of zelf geen troost meer zoek. Ik keer naar binnen, juist op de punten waarop ik dat niet zou moeten doen. Dit is niet fijn voor mij, want ik mis daarin de steun die ik van de groep kan krijgen. Maar dit is ook niet fijn voor de groep. Als haar leden zich op punten die voor hen belangrijk zijn naar binnen keren, wordt de groep als geheel minder veilig, plezierig, troostrijk, betrokken en raken de polariteiten uit balans.
Opnieuw verbinden
We zullen ons voor een deel opnieuw moeten verbinden als de maatregelen soepeler worden en de groep weer dichter. We hebben allemaal nieuwe dingen ervaren en geleerd. Dit kan een positieve uitkomst hebben op de groep als geheel. Dit gaat op als mensen voor zichzelf hebben achterhaald in welke situaties zij op zichzelf en op welke zij op de groep vertrouwen. Met deze kennis kunnen zij zich opnieuw met elkaar verbinden. Zo vermijden wij een nieuwe groep die minder verdraagzaam, grilliger en prikkelbaarder is. Dit gebeurt als mensen voor zichzelf geen lering trekken uit deze situatie en denken dat zij elkaar op dezelfde wijze als in 2019 tegemoet kunnen treden. Want dat is een illusie. De groep is veranderd, want haar leden zijn veranderd.