Inleggen
Deelnemen in een team is te vergelijken met het inleggen van fiches tijdens een spelletje poker. Bij poker wordt de inleg rechtstreeks gemeten in geld, maar de deelname in een team kan uit verschillende eenheden bestaan. Mensen kunnen bijvoorbeeld tijd, energie, aandacht of ideeën inleggen. Overeenkomst tussen de twee? Als je niet inlegt, speel je niet mee.
De pot wordt gevormd
De inleggen samen vormen de pot. De pokerspelers hebben het deel van hun vermogen dat ze inleggen naar het midden geschoven. Zo is duidelijk met welk totaalbedrag gespeeld wordt. En niet onbelangrijk: wie is ingestapt. De pot in poker kun je vertalen naar het gezamenlijke vermogen van een team. Dit is de potentie van de vereende krachten, de maximale output van het team met deze deelnames. Waar de één tijd inlegt, neemt de ander deel door energie in te brengen, of juist kennis of aandacht.
Het spel kan beginnen
Nu bekend is wie meespelen kunnen de kaarten worden gedraaid. Per ronde bepalen de nog deelnemende pokerspelers of zij de inleg verhogen of dat zij passen en dus niet meer meedoen. Hun inleg ligt nog wel in de pot en draagt bij aan de uiteindelijke hoogte. In teams treedt een soortgelijk principe op. Iedere werkweek gebeuren dingen die ervoor zorgen dat de kansen veranderen. De teamleden passen hierop hun deelname aan. Waar de één juist meer gaat doen, door bijvoorbeeld harder te werken, trekt de ander zich meer terug. Ieder mens neemt op ieder moment en in ieder team anders deel. Ben je berekenend? Bluf je veel? Ben je afwachtend? Of ga je juist all-inn?
De spanning stijgt
Naarmate het pokerspel vordert neemt de grootte van de pot en daarmee ook de spanning toe. Deelnemen is spannend omdat je iets van je intenties laat zien. Je geeft aan dat je iets verwacht te halen uit de pot met fiches. Vanaf het moment dat je deelneemt ontstaan twee krachten: jouw verlangen om mee te doen met de rest en het verlangen om niet teveel van jezelf te verliezen. Meespelen wil iedereen, maar blut gaan wil niemand.
De pot groeit
De binding van iedere pokerspeler met de gezamenlijke pot wordt ook sterk beïnvloed door zijn of haar inleg. Als je geen fiche hebt ingelegd voel je je minder betrokken bij het spel dan als je all-inn bent gegaan. De pot groeit en de spelers met de grootste inzet raken steeds verder toegewijd aan het team. In poker heet dit pot-committed. Dit kan individuele, rationele keuzes in de weg staan. Je zit er nu al zover in dat het voelt alsof je niet meer terug kan. Je hebt al zoveel geïnvesteerd, terwijl de keuze om te stoppen hier niet door beïnvloed moet worden.
De laatste kaart
Het einde van het pokerspel nadert. De laatste kaart wordt gedraaid. Na misschien wat gebluf en verhoogde inleggen zijn de winnaar en de hoogte van de pot bekend. De winnaar schuift de fiches naar zich toe. De verliezers likken hun wonden en tellen hun overgebleven fiches. De spelers die vroeg waren uitgestapt schuiven weer naar voren en wrijven in hun handen – nieuwe ronde, nieuwe kansen!
Pokervragen
Juist doordat bij pokerdeelname zo duidelijk is, is de vergelijking verhelderend voor het werken met teams. Dit roept wel direct vragen op. Het zijn vragen die in de praktijk worden vermeden, maar die van groot belang zijn voor het succesvol functioneren van een team. Bijvoorbeeld:
Wanneer mag je deelnemen?
Kunnen mensen later instappen als nog om een pot wordt gespeeld?
Wie houdt de deelnames bij en hoe?
Wanneer stopt een speelronde?
Hoe wordt de winst verdeeld?
Wat doe je met deelnemers die blut zijn?
Wanneer en hoe begin je weer een nieuw spel?
Spelleider
In teams vermijden mensen bovenstaande vragen, omdat zij bang zijn voor het antwoord. De verhouding van deelnames kan ineens heel anders zijn dan verwacht. Of het kan zijn dat de stand van zaken al heel lang niet is opgemaakt. Toch is het soms noodzakelijk om deze vragen te stellen en de inleggen langs te lopen. Dit is echter niet de door de leden zelf te doen – de leidinggevende moet het voortouw nemen en de rol van spelleider op zich nemen. Als hij of zij gestructureerd de inleggen en de pot langsloopt, dan kan dit tot wrijving leiden, maar uiteindelijk ook tot toewijding en plezier. Het is net poker.